20 de enero de 2009

VARSOVIA Y CRACOVIA

Polonia Pasa Página

View SlideShare document or Upload your own.






15 Comentarios:

Anonymous dijo...

Lamento profundamente que entre las ciudades literarias no aparezca Bahía, la patria pequeña de uno de mis novelistas preferidos, el admirado Jorge Amado, el mejor novelista de la lengua portuguesa del siglo pasado. Y siento que a alguien prefiera a Saramago, yo no. La tolerancia y alegría de vivir de los personajes de Los viejos marineros, La desaparición de la santa, o los turcos descubriendo América tienen difícil parangón. El talento de Amado para tratar las cuestiones sociales con ternura, con poesía, con humor alcanza cotas sublimes en Tocaia, Tereza Batista o Gabriela: obras maestras de la literatura universal. Jagunços, grapiúnas, sergipanos, sertanejos, prostitutas, coronoles: Brasil en estado puro, y cuanto más brasileño es el libro, el talento del autor lo vuelve más universal.

Epi

Ubú dijo...

Admirado Epi

O teu laio, con ser profundo, paréceme prematuro porque non creo que Varsovia feche o ciclo de Ciudades y Literatura. Sen dúbida non son eu o máis indicado para dicilo pero estou convencido de que, antes ou dispois, Bahía ía saír, tiña que saír.

Qué sorpresa a túa querencia por Jorge Amado (sorpresa que nace, claro está, do meu prexuicio de crer que este autor era cousa de catro enterados). Tamén eu andiven na boa compaña de Quincas Borcas e do Pai do santo Jubiabá, e de Gabriela e coincido contigo no aprecio da maestría e o valor universal da obra de Jorge Amado quen, moito antes e con máis merecemento, sen restarlle valía a Saramago, debeu ser o primeiro Nobel de Literatura da lingua portuguesa.
A todo o que ti apuntas de Amado vou eu engadir a súa defensa da democracia, ate os derradeiros días, e a súa militancia comunista, un comunismo de rostro humano, como non podía ser doutro xeito.
E por iso poñeréi unha cita dun libro seu menos amable e non tan colorista, na que se fala de Polonia:
(...) "-Estamos atravesando un camiño sombrío. Marchamos por riba dun pantano. Pero ó final deste camiño está a craridade do día. Estou certo. Na fronteira vin a un vello labrego. No momento de pisar chan francés, voltouse mirar as terras de España: "Voltaremos, Nai", dixo. Eu estaba desalentado, pero aquela frase do vello labrego levantoume a moral.
Franta Tyburec sorriu:
-Si, venceremos, porque o que nós temos non é un fusil: é unha idea."

(...)-Mira, Hermes, non te poñas dramático. A Unión Soviética andivo de porta en porta, ante Francia, ante Inglaterra, ante os Estados Unidos, propoñendo un acordo para conter a Alemania. ¿Lembras a actuación de Litvinov ante a Sociedade de Nacións? ¿E qué ocorreu? En vez de aceptar as propostas da URSS, as democracias entregaron Checoslovaquia e España a Hitler. ¿Qué é o que ti quererías? ¿Que a URSS esperara a que Hitler firmara un acordo cos Estados Unidos e con Inglaterra y despóis a atacara?
-Non me veñas con esas historias. Se Rusia non tendera a súa man a Hitler, éste non tivera o valor para atacar a Polonia. Este pacto de axuda mutua...
-De axuda mutua, non: de non-agresión.
-Palabras que os feitos destrúen. Aí está a división de Polonia entre os dous compinches...
-¿Qué división de Polonia? O que houbo foi unha invasión de Polonia polos alemáns. O que a URSS fixo foi defender as terras ucranianas incorporadas a Polonia ó final da pasada guerra mundial. E con iso, salvar a vida de miles e miles de persoas..."

Jorge Amado. A LUZ NO TUNEL, terceiro volume de OS SUBTERRÁNEOS DA LIBERDADE.

E agora un texto sobre Varsovia.
"(...) Para a miña familia, o traslado dende a viliña de Radzymin a Varsovia representaba un gravoso problema. Pero, a min, parecíame unha gozosa aventura.(...) As maravillas foron en aumento a medida que nos achegabamos a Varsovia. Apareceron altos edificios con balcóns. Pasamos ante un gran cemiterio con miles de lápidas. Vin un tranvía vermello, co seu trole. Surdiron fábricas con altas chimeneas e fiestras enrelladas. Deime conta de que de nada servía seguir preguntando, polo que fiquei en silencio. E, entón, o trenciño detívose.
(...) Despóis de cruzar a ponte, á miña vista apareceu outra maravilla, o monumento ó rei Zygmund. Catro extraños seres de pedra, metade home, metade peixe, bebían a auga que manaba de xigantescas copas de pedra. Quixen preguntar qué era aquilo, pero antes de que poidera abrir a boca apareceron novas maravillas. Rúas formadas por altos edificios. Escaparates con muñecas que parecían dotadas de extraña vida. Na beirarrúa, señoras tocadas con sombreiros adornados con cereixas, pexegos, cirolas e azos de uvas. Algunhas delas cubrían a cara cun velo. Ollei homes con sombreiro de copa e bastón con empuñadura de prata. Ollei tranvías vermellos en grande número, algúns deles con cabalos e outros sen. Miña irmá díxome que estes últimos avantaban impulsados pola electricidade. Vin policías de a cabalo, bombeiros con casco de latón, carruaxes con rodas cubertas de goma. Os cabalos ían coa cabeza moi alta, e tiñan curto o rabo. O cocheiro do noso droshky, que ía con chaqueta azul e gorra de relucente viseira, falaba en yiddish. Indicábanos, a nós, pobres provincianos, os lugares notables de Varsovia ante os que pasabamos." (...)

Isaac Bashevis Singer. A VIAXE DENDE RADZYMIN A VARSOVIA.
Éste si foi premio Nobel de Literatura, en 1978.

Un saúdo e un brinde por Jorge Amado.

María José dijo...

Varsovia y Cracovia no están en el apartado "Ciudades y literatura", lo que no significa que no lo merezcan. Simplemente este vídeo es producto de mi viaje de verano 2008.

Anonymous dijo...

Y puestos a hablar de Stalin, leamos lo que dicen los eruditos rusos sobre el personaje que ellos sufrieron: “Queda también otro legado del comunismo, grande y trágico, que no es sino la conciencia y el conocimiento de las víctimas del terror y de la represión, de las persecuciones que empezaron en 1917 y duraron decenas de años, cobrando en diferentes épocas, el carácter de un exterminio masivo. Historiadores y demógrafos que se ocupan de este problema difieren mucho en la apreciación de la escala del holocausto cometido… El máximo lo da el profesor I. Kurganov, que ha calculado que entre los años 1918-1958, en los campos de trabajos forzados, en las cárceles y en los frentes de las dos guerras mundiales murieron 110,7 millones de ciudadanos de la URSS.” (Znamia 1990).

Continúo con el escritor Yuri Bórev quien compara la historia de la URSS con un tren en marcha. Leamos: “El tren se dirige hacia un futuro luminoso. Lo conduce Lenin. De pronto: stop, se han acabado las vías. Lenin apela a la gente pidiendo que trabaje horas extras los sábados; se colocan más vías y el tren puede continuar viaje. Después se pone a conducirlo Stalin. Y también se acaban las vías. Stalin manda fusilar a la mitad de los revisores y de los pasajeros, y obliga a los demás a colocar vías nuevas. El tren se pone en marcha. Jruschov sustituye a Stalin, y cuando se acaban las vías ordena desmontar las que el tren ha dejado atrás y colocarlas delante de la locomotora. Jruschov es sustituido por Brezhnev. Cuando vuelven a acabarse las vías, Brezhnev dispone que se corran las cortinas de las ventanillas y que se balanceen los vagones de tal manera que los pasajeros crean que el tren continúa en marcha”.

Sólo en el pueblo ruso encuentro el mismo humor negro que en España.

Saludos de Epi

Ubú dijo...

Os cálculos do profesor Kurganov son, craramente, un exemplo de humor negro. "Capitalizar" os mortos das dúas guerras mundiais para asentalos na columna de HABER de Stalin é toda unha broma macabra.
Non sei qué pensaría R. Kapucinski do rigor destes cálculos (falando de humor negro e dado o tema que se trata, habería que poñer "rigor mortis") se temos en conta que a Primeira Guerra Mundial comezou en 1914, a Revolución rusa triunfou en outubro de 1917 e en marzo de 1918 León Trotsky firmou con Alemania a "Paz de Brest-Litovsk", é dicir, da P.G.M. correspóndelle ó rexime comunista un periodo de cinco meses. Periodo, ademáis, ó que mal podemos chamar stalinismo cando era Lenin quen gobernaba.

Por seguir coa conexión hispano-rusa. Di I. Turguéniev que "quixotismo" alá equivale a "despropósito", así que, con moito humor, vou calificar de "quixotismo" o informe de I. Kurganov.


O poeta Czeslaw Milosz lembrando Cracovia:

Nunca de ti, ciudad, he podido irme.
Larga fue la milla, pero algo me retrocedía como a una
pieza en el ajedrez.
Huía yo por la tierra que rodaba cada vez más rápida
Y siempre estuve ahí: con los libros en mi morral de lona,
Clavando los ojos en las pardas colinas detrás de las torres
de Santiago
Donde se mueven un pequeño caballo y un hombre pequeño
detrás del arado,
Certísimamente desde hace mucho ya muertos.
Sí, es verdad, nadie comprendió la sociedad ni la ciudad,
Los cines Lux y Helios, los letreros de Halpern y Segal,
El paseo en la calle de san Jorge, llamada de Mickiewicz.
No, no los comprendió nadie. Nadie lo ha logrado.
Pero cuando la vida transcurre en una sola esperanza:
De algún día ya sólo quedan claridad y distinción,
Entonces, muy a menudo, da pena.

NUNCA DE TI, CIUDAD.

Anonymous dijo...

Imperio, el genial libro de Ryszard Kapuscinki del que he tomado prestadas las dos citas acaba así:
En pleno invierno el Nicolás de Guerra y paz, de León Tolstoi conduce su troika a través de los campos de Rusia:
"Tirando de las riendas a los caballos, Nicolás volvió a girarse: a su alrededor se extendía siempre la misma llanura, mágica, impregnada hasta la médula por la luz de la luna y luciendo miles de estrella esparcidas por todas partes.
Zajar grita que gire a la izquierda; pero ¿por qué a la izquierda? -pensó Nicolás- ¿Acaso vamos a la casa de los Mieliudov?
Vamos Dios sabe dónde y ¡sólo Dios sabe lo que nos ocurre!"

Así veo yo el porvenir de Rusia.

Cita que completo con otra de Vasili Grossman: "Rusia ha visto mucho a lo largo de sus mil años de historia. Hay una sola cosa que Rusia no ha visto jamás en esos mil años: la libertad."

PD. Volviendo al georgiano José, por otro nombre Stalin. Siempre que lo menciono se me viene a la memoria la Historia universal de la infamia de nuestro bienamado, y frecuentemente incomprendido, Borges. Si tuviera que hacer una lista de infames del siglo veinte, dos personajes ocuparían, empatados, el primer lugar: Stalin y Hitler (y los números, a los que soy tan aficionado, lo confirman). Amablemente discrepo de la opinión de muchos intelectuales españoles que encuentran cierta disculpa a Stalin. Y cuenta más leo a los librepensadores rusos (que los hay) más me confirman mi opinión.

Saludos de Epi

Ubú dijo...

Ubú tamén se vai permitir dúas citas. Na primeira aparece unha troika como metáfora da caprichosa Rusia zarista; a segunda insinúa o desexable camiño a seguir.

No conto A ESTEPA AZUL, de Mijaíl Alexándrovich Shólojov, o avó Zajar nárralle ó neto unha das diversións do pan ("señor" en polaco e en ucraniano):
"(...)"¡Arrea ó de varas!..." Eu azoutaba con todas as miñas forzas, o arco do tiro non se movía siquera, mentras que el fartaba de zorregar a un dos laterais.(...) o infeliz debatíase bañado en escuma... Logo tiraba o puñal, botábase para diante e ¡zas! cortaba os tirantes como se cortara un pelo cunha navalla de afeitar. O cabalo saía voando de cabeza e un par de brazos máis aló caía rodando, o sangue saíalle a chorros polos narices. Alí mesmo reventaba...Despóis facía o mesmo có outro... O cabalo de varas seguía a tirar ata caír derrengado, e o pan tan tranquilo; iso divertíao un pouco, as fazulas encendíanselle.
Nin unha soa vez chegou ó lugar de destino: ou rachaba o coche ou reventaba os cabalos, e o resto do camiño tiña que facelo a pé..." (...)

Este outro fragmento pertence ó relato de Korolenko, A NECESIDADE, que Epi coñece: (...)"-Deixa tranquilos o templo e a súa deidade -contestou Darnu- Se imos á direita, sometémonos á Necesidade. Y o mesmo ocorrerá se imos á esquerda. ¿Non comprendes, amigo Purana, que esta deidade toma como leis súas todo canto nosa elección decide? A Necesidade non é a señora dos nosos movementos, limítase a tomar nota deles. O único que fai é rexistrar o que houbo. Pero o que aínda debe ser realizarase a través da nosa vontade...
-Quere dicirse...
-Quere dicirse que deixaremos á Necesidade entregada ós seus cálculos. Nós elixiremos o camiño que nos conduce ó lugar onde viven os nosos irmáns."(...)

Así espera Ubú o futuro de Rusia.

Polo que se refire a desculpar a Stalin, Ubú, que non é un intelectual español, como ben bo é de ver, nin agora nin en ningún comentario anterior se expresou en tal sentido. O fragmento do querido Jorge Amado, orixe da controversia sospeita Ubú, non tiña outro fin que o de amosar o compromiso verdadeiro do autor cos desfavorecidos, nin circunstancial nin folclórico, verdadeiro ata na súa literatura.

Nesta ocasión é Ubú quen non ten máis que engadir, "que non digan que Darnu topou a verdade que Purana non soubo topar".

Con amables saúdos para Epi.

P.S.- Dada a cantidade de ocasións en que Epi e Ubú aparecen xuntos, Ubú está a pensar, seriamente, en pasar a chamarse Blas.


Para Polonia, de Zbigniew Herbert:
UN PAÍS
En la misma esquina de este viejo mapa hay un país que añoro.
Es la patria de las manzanas, las colinas, los ríos perezosos, del vino agrio y del amor.
Por desgracia una gran araña tejió sobre él su tela
y con su viscosa saliva cerró las puertas del sueño.
Y es siempre así: el ángel con la espada de fuego, la araña y la conciencia.
de INFORME SOBRE LA CIUDAD SITIADA (1957)

Anonymous dijo...

Querido amigo Ubú
Tu literaria argumentación ha sido inapelable. ¡Korolenko! Feliz me las pintaba yo con mi discurso cuando tu pluma cayó implacable sobre mis razones. ¡Korolenko! y además usando el discurso de un precioso cuento que me gusta ahora tanto, como hace más de un cuarto de siglo que lo leí por vez primera.

Después de esto, querido contertulio, no me queda otra cosa que plagiar a Cervantes y escribir:
“Es cierto
cuanto dice voacé, señor soldado.
Y el que dijere lo contrario miente.
Y luego, incontinente,
caló el chapeo, requirió la espada
miró al soslayo, fuese y no hubo nada.”

PS. Y en estos tiempos, en mucho brillantes, pero en algunos asuntos melindrosos, no está de más aclarar que la profesión de soldado me parece una actividad tan honrosa como la de médico o escribiente, no más pero tampoco menos. Y al usar la palabra melindroso, o melifluo que tal cual, la asocié con el engañoso libro del rayado pijama del niño que, embaucado por un amigo, leí (me arrepiento con dolor de corazón de mi pecado). Hace muchos años tales historias las contaba Corín Tellado, a quien, a duras penas, consigo valorar…pero si se trata de seriales radiofónicos La tía julia y el escribidor de don Mario Vargas me parece asaz encantadora. Y pongo el punto final que ya me voy extendiendo demasiado.

Saludos de Epi

Ubú dijo...

Ubú agradece a cortesía no trato, como é habitual, que Epi lle dispensa.

Sospeitando Ubú que o conto do neno e o pixama sería un folletón da peor especie, negouse a lelo e, co aviso de Epi, non ten intención de facer tal cousa no futuro. Para tal tema hai mellor literatura como ese SEN DESTINO de Imre Kertész, que xa citou María José noutra entrada.

O de ser soldado..., cando a empresa é noble, pouco hai que dicir. Aí está Korolenko, por exemplo, defendendo a participación de Rusia na 1ª Guerra Mundial.

Cos saúdos de Ubú para Epi, extensivos ós que se asomen a ler.

Anonymous dijo...

"No hay viaje sin que se crucen fronteras- políticas, lingüísticas, sociales, psicológicas, también las invisibles que separan un barrio de otro en la misma ciudad, las existentes entre las personas, las tortuosas que en nuestros infiernos nos cierran el paso. Traspasar las fronteras; también amarlas- por cuanto definen una realidad, una individualidad, le dan cuerpo salvándola así de lo indistinto- pero sin idolatrarlas, sin hacer de ellas ídolos que exigen sacrificios de sangre. Saberlas flexibles, provisionales y perecederas como un cuerpo humano, y por ello dignas de ser amadas; mortales en el sentido de que, al igual que los viajeros, están sujetas a la muerte, y no ocasión y causa de muerte como lo han sido y lo son tantas veces..."

EL INFINITO VIAJAR

A todos los que amen la lectura.


Do widzenia

Ubú dijo...

Máis fronteiras.

DECLARACIÓN DE INDEPENDENCIA

Soy un país de
un hombre

en mi país
tolero todo

mi país es laico y religioso
fundamentalista y liberal

hago elecciones cuando quiero
y paso la frontera sin problema

no estoy representado en la ONU
así que no causo problemas a nadie

en mi país soy el primer ministro
y el inmigrante eterno

mis fronteras van conmigo a donde voy
y mi gobierno no me pide más dinero

soy un país de un hombre
nunca declaro guerras
y no tengo exigencias territoriales
de mis países vecinos

soy un país de un hombre
que se lleva bien con su mujer.

Moshe Benarroch, de ESQUINA EN TETUÁN.

Wada'an

Anonymous dijo...

Ya que no hay fronteras me voy de imaginario viaje, y en la India copio estos versos:

“La belleza no está
en lo que dicen las palabras
sino en lo que, sin decirlo, dicen:
no desnudos sino a través del velo
son deseables los senos.”
(Vallana)

y

“Nadie atrás, nadie adelante.
Se ha cerrado el camino
que abrieron los antiguos.
Y el otro, ancho y fácil, de todos,
no va a ninguna parte.
Estoy solo y me abro paso.”
Dharmakirti (filósofo y poeta).

Epi

Anonymous dijo...

Acabo de comprobar lo efímera que es la vida, los momentos de la vida: todo lo que había escrito" expiró" ( palabras textuales anunciadas por el diablillo informático)¿Qué hacer si se me han perdido unas palabras que nunca serán las mismas? Ante la imposibilidad de repetirlas, sólo dejaré estos versos de Rilke:

"agua apresurada que corre- agua desmemoriada
que la tierra bebe y no ve-,
vacila un momento en mi mano ahuecada,
¡acuérdate!
Claro y rápido amor, ausencia fugitiva
casi, y casi indiferencia,
entre tu excesivo llegar y tu partida excesiva
tiembla un poco de permanencia."

El poeta convierte sus manos en pequeñas balanzas para medir el peso de los desconocido en lucha contra lo fugitivo.

A todos

Anonymous dijo...

Acabo de comprobar lo efímera que es la vida, los momentos de la vida: todo lo que había escrito" expiró" ( palabras textuales anunciadas por el diablillo informático)¿Qué hacer si se me han perdido unas palabras que nunca serán las mismas? Ante la imposibilidad de repetirlas, sólo dejaré estos versos de Rilke:

"agua apresurada que corre- agua desmemoriada
que la tierra bebe y no ve-,
vacila un momento en mi mano ahuecada,
¡acuérdate!
Claro y rápido amor, ausencia fugitiva
casi, y casi indiferencia,
entre tu excesivo llegar y tu partida excesiva
tiembla un poco de permanencia."

El poeta convierte sus manos en pequeñas balanzas para medir el peso de los desconocido en lucha contra lo fugitivo.

A todos

Ubú dijo...

Sen fronteiras.

"A terra toda é accesible ó sabio, porque a patria dunha alma excelente é o universo."
Demócrito.

Publicar un comentario

 
Optimizado a 1024 X 768 de Resolución de Pantalla. Diseñado por Víctor V.Q. para Cuaderno de las Letras