2 de octubre de 2008

DESIDIA ORTOGRÁFICA


El descuido en la corrección ortográfica no afecta solo a los escolares en sus privados y nerviosos ejercicios de examen, sino que se manifiesta de modo arrogante en los medios de difusión. Hace algunos meses, la televisión lanzó a las pantallas un aprobechamiento sin el menor rubor. Y los periódicos nos afligen constantemente con errores graves, hasta en los titulares. Un alumno me preguntó hace unos días: "¿Por qué escribe usted objección con dos ces?". Lo había visto en un trabajo mío publicado en un semanario, y la pregunta era casi una venganza contra mi exigencia en ese punto. Le expliqué que era cosa del linotipista, pero ¿se creyó mi justificación?

Hay que buscar el motivo real de la vigente desidia en el difundido convencimiento de que la corrección ortográfica no sirve para nada.(...)
Leer el artículo de Lázaro Carreter : http://www.scribd.com/doc/6354742/Desidia-Ortografica

10 Comentarios:

Anonymous dijo...

Esta es la mejor respuesta al debate que tenemos en la entrada anterior.

Ubú dijo...

HACHES DE GUERRA
De entrada, coido que o conxunto das normas da ortografía española, con todas as dificultades que supoña a súa aprendizaxe, é abarcable cun pouco de esforzo.
¿Cómo atallar, pois, a desidia? e ¿cal desidia?. O diccionario define a desidia como a falta de coidado e interese, neglixencia, definición que poderiamos aplicar á xente nova, en liñas xerais, que ten outros intereses por riba da ortografía. Pero no caso dos adultos, habería que falar dunha desidia inducida toda vez que, tamén en liñas xerais, o descoido e o desinterese non son voluntarios, son circunstanciais.
No primeiro caso, o adecuado sería recuperar un algo de disciplina coa que encauzar o esforzo do que falabamos máis arriba. E reforzar a formación cultural nas etapas primaria e secundaria do sistema educativo, incentivar a lectura ( que sabemos que non é sinxelo) e prestixiar o Saber e poñelo en valor fronte a idea, tan espallada, de tufo capitalista, de que non serve para nada e chega con ter traballo.
O segundo caso, a desidia inducida, ten peor arranxo.
As voces interesadas de Europa claman pola xornada laboral de sesenta horas, para uns empregos que, na grande maioría dos casos, xa son embrutecedores de por si.¿Pode alguén erguerse ás sete da mañá e voltar ó fogar ás oito e media do serán, asearse e cear, e adicarse a ler? Non, porque cho impide a fatiga e unha vida persoal que tes que atender. E isto é así un día e outro e outro, sen tempo nin ánimo para sentar co teu fillo e ensiñarlle a ler.
E aínda que teñas certa formación e algo de vontade, pouco a pouco, vas esgotando a provisión de palabras, esquences o til e máis o "b" que xa non os ves con tanta frecuencia...
A reconvención de Lázaro Carreter tería mellor acollida de ser menos elitista. Non se pode pretender un país máis culto sen reivindicar o tempo para cultivarse, e el sabía que a lectura, fundamento para manter fresca a correción ortográfica, precisa tempo e concentración. Ou sexa, ortografía si, pero mollarse para rexeitar este modelo laboral atroz , tamén.
O outro tema do artigo é un asunto vello, recorrente e sempre polémico. O mellor, como case sempre, sería non adoptar posicións extremas e irreductibles que imposibiliten o acordo.
Os temores que asaltan a Lázaro Carreter, se reducirían considerablemente se, no canto de falar dunha revolución da ortografía, pensaramos nunha reforma parcial, centrada en asuntos puntuais.
Por exemplo, ¿sería moi traumático unificar criterios sobre a elección do término culto ou do vulgar? ¿por qué "fruto" e "fructífero"? A desaparición dese "c" non entrañaría unha dificultade para a comprensión lectora do común dos falantes.
"Setiembre" e "septiembre" tempo hai que conviven e, a aceptación da primeira, debeuse a que na fala o "p" caíra en desuso.
Eu aínda vivín con "substantivos" como "obscuridad" ou "subscripción", que na actualidade perderon o "b" na língua escrita. Escribir "setiembre" e "oscuridad" non ofuscou a comprensión en ningunha beira do Atlántico.
Agora os haches.O "h", que Italia desterrou do seu alfabeto e non por iso perdeu a súa latinidade, ten o seu aquel. Lembremos que moitas palabras que en castelán levan "h", na súa orixe latina escribíanse con "f" pero, dado o costume dos casteláns de aspirar tal letra ou mesmo de perdela, éste acabou por desaparecer e ser sustituido polo "h".
Dos millóns de hispanoparlantes, a inmensa maioría practica o seseo e non só en Hispanoamérica, aquí, no norte, seseamos, como tamén sesean valencianos e cataláns, e sesean no sur da península o mesmo que ocorre nas Illas Canarias, ¿non habería que prestar atención a este fenómeno, que semella ó caso exposto do "h"?.
Outra máis, xa no século II, o "h" perdera todo rastro de aspiración, pero algúns decidiron resucitalo e no medio do balbordo chegaron as hipercorreccións: umor e umidus convertéronse en humor e humidus, cargando cun "h" que non tiñan. E así ata hoxe que aí seguen humor e húmedo.
Co mero propósito ilustrativo, deixo sementado o comentario e quedo á espera das correccións oportunas de quen quixere e das particulares de Eulalia, que ten licencia expresa para facelas.
Saúdos a todos.

Eulalia dijo...

"Si nos acostumbramos a ser inconformistas con las palabras, acabaremos siendo inconformistas con los hechos. Ambas actitudes son, sin embargo, formas de libertad"
_Emilio Lledó_


No renunciaré, ya que me es otorgado el derecho, a contestar a Ubú, aunque esta vez me lo haya puesto más difícil.
La desidia ortográfica en la gente joven empieza muchas veces en la nula distinción de contextos y situaciones. Los planes educativos actuales -tan descuidados- dan prioridad a la motivación y al hecho de formar a ciudadanos competentes en todos los ámbitos dejando a un lado el principio de que el saber es un bien en sí mismo y olvidando -tal vez- que el saber -también en sí mismo- nos hace mejores, y que, partiendo de ese punto, todo los demás viene por añadidura.
Nuestro nuevo y competente ciudadano ya no lee más que tres o cuatro obras obligatorias en todo el bachillerato y en la universidad (qué se fizo) ya no hacen el traumático examen final (para qué se habrán inventado esa maquiavélica prueba, qué hay que probar), sino que todo se resuelve más o menos bien resumiendo un par de cosas.
A las universidades acuden cada vez menos estudiantes, y ya no digamos a las filologías. Saber ya no interesa. Los clásicos están demasiado lejos.
Servir o no servir: he aquí la cuestión.

Ubú dijo...

¿Servir ou non servir? Ó abeiro das palabras de Lledó, manifestamos: NON SERVIAM, porque "todo verdadeiro poeta, aínda sen sabelo, está do lado do demo", W. Blake dixit.

Anonymous dijo...

«La sensibilidad por la lengua es lo mismo que la sensibilidad por la vida, las palabras son cristales a través de los cuales miramos y el espejo en el que nos reflejamos»

EMILIO LLEDÓ

eulalia dijo...

Aquí hay un artículo que habla de esto:

http://www.elpais.com/articulo/sociedad/Mucho/titulo/pocas/letras/elpepisoc/20081019elpepisoc_1/Tes

Eulalia dijo...

vaya, intento fallido.

A ver si así...

Ubú dijo...

Xa lin o artigo e non me sorprendeu, claro. Insiste no que xa sabiamos e temos tratado neste caderno, e esa é a realidade.
Neste aspecto e como consolo, podemos felicitarnos polo bo nível, en xeral, que acada o presente blog.
Me alegro do reencontro, Eulalia.

MAJO dijo...

¿Me quieren decir por qué
en tamaño y en esencia
hay esa gran diferencia
entre un buque y un buqué?
¿Por el acento ? Pues yo,
por esa insignificancia,
no concibo la distancia
de presidio a presidió,
ni de tomas a Tomás
ni del topo al que topó,
de un paleto a un paletó,
ni de colas a Colás.

(Tomado de J. Marchamalo, La tienda de palabras, Siruela)

Aunque parezca increíble, hay bastante gente , considerada como culta, que obvia los acentos como apéndices molestos que desearían eliminar por aquello de la rapidez, eficiencia y más monsergas...??????????.

Ubú dijo...

"Obedeza á gramática quen non sabe pensar o que sinte. Sírvase dela quen sabe mandar nas súas expresións. Cóntase de Sexismundo, rei de Roma, que, tendo, nun discurso público, cometido un erro de gramática, respondeu a quen del lle falou, "Son rei de Roma, e estou por riba da gramática". E a historia narra que ficou sendo coñecido nela como Sexismundo "super-grammaticam". ¡Maravilloso símbolo! Todo home que sabe dicir o que di é, ó seu xeito, rei de Roma."

F. Pessoa. LIBRO DO DESASOSEGO.

Publicar un comentario

 
Optimizado a 1024 X 768 de Resolución de Pantalla. Diseñado por Víctor V.Q. para Cuaderno de las Letras